Tot voor kort had het werelderfgoedmonument Kinderdijk nog een oud rioleringssysteem. Het karakteristieke Oudhollands landschap met achttiende-eeuwse molens, dijken, sloten en oude boerderijen is onlangs deels aangesloten op een drukrioleringssysteem, waardoor de milieuomstandigheden zijn verbeterd.
Het dorp Kinderdijk, waar zo’n 1500 mensen wonen, was al normaal gerioleerd; het gebied met de molens nog niet, omdat het een technisch zeer moeilijk gebied is. Er wonen maar zo’n 45 mensen, verspreid over de 16 van de 19 molens en de paar woonhuizen, maar het is een belangrijke toeristische trekpleister. Naar schatting bezoeken 175.000 à 225.000 mensen jaarlijks het gebied.
UNESCO plaatste het molengebied in 1997 op de Werelderfgoedlijst. De molens, gemalen, waterreservoirs en sluizen zijn eeuwen geleden aangelegd om het land dat onder de zeespiegel ligt te beschermen tegen overstromingen. Inmiddels hebben moderne poldergemalen het werk van de molens overgenomen, hoewel deze in geval van hoog water nog bij kunnen springen.
ADCIM, een Civiel Technisch Ingenieursbureau, kreeg in 2008 van Waterschap Rivierenland en Stichting Werelderfgoed Kinderdijk de opdracht de directie van het project op zich te nemen en het molentraject op de vaste riolering aan te sluiten. Afgelopen augustus begon Xylem met de installatie van zes Flygt Minigemalen: vier eenpompsgemalen en twee dubbelpompsgemalen voorzien van Flygt drukrioleringspompen type MP3068. Daarnaast heeft Xylem ook de pompbesturing en communicatie verzorgd voor een betrouwbare monitoring van de totale installatie. Elk gemaal is daarom voorzien van een individuele FGC-313 gemaalcomputer en een LON communicatiemodule. De communicatiemodule zorgt ervoor dat de gemaalgegevens verzameld worden in de centrale APX711 gemaalcomputer, waarna alle gegevens doorgebeld kunnen worden naar de Aquaview hoofdpost (SCADA-systeem).
Op 22 november vond de oplevering plaats: 12 panden en de toiletten voor de toeristen zijn aangesloten. De molens zelf worden pas later aangesloten omdat dit nog aanpassingen in de molens vergt. Het afvalwater wordt nu afgevoerd naar een waterzuiveringsinstallatie in de nabijgelegen stad Alblasserdam.
Het oude rioleringssysteem bestond uit Septic tanks die eens in de zoveel tijd met een zuigwagen werden leeggezogen. Als ze eerder vol waren, kwam het afvalwater direct in het oppervlaktewater terecht. Kinderdijk was nog een van de laatste gebieden in Nederland met dit systeem. “De milieuwetgeving staat dat niet meer toe”, vertelt Alexander Vis, Head of Pressure Sewage department van Xylem. “Dat wil niemand meer.”
Xylem en ADCIM hebben al vaker samengewerkt. Dirk Burgraaf, projectleider/ adviseur water bij ADCIM: “Dat gaat altijd uitstekend” De keuze voor Xylem was bovendien voor de hand liggend, vertelt hij, omdat het bedrijf ook al de mingemalen in de aangrenzende gemeente Nieuw-Lekkerland in beheer had. “Dat sloot mooi op elkaar aan.”
Het was een bijzonder project, omdat met veel regels rekening gehouden moest worden. Zo mag er vanwege hoog water tussen november en april niet in dijken geboord of gegraven worden, omdat er anders zwakke plekken kunnen ontstaan. En als er op de verkeerde plek geboord wordt, bestaat het risico dat de dijk bezwijkt.
Ook waren de eisen hoog omdat Kinderdijk een werelderfgoedmonument is èn in een zogenaamd Natura 2000-gebied, een door de Europese Unie aangewezen natuurgebied, ligt. Burggraaf: “Zo moesten de leidingen onder de honderden jaren oude houten funderingen van de molens heel voorzichtig gelegd worden. En om watervogels niet te storen diende de uitvoering buiten het broedseizoen en de winterrust te worden uitgevoerd.”
Door het nieuwe systeem is ook het risico van overstorten kleiner, legt Alexander Vis uit. Het hele gebied is namelijk van telemetrie voorzien: als er een storing bij een pomp is, dan komt er direct een melding bij de centrale computer van de gemeente binnen. “Vroeger moest iemand op de fiets het hele gebied in de gaten houden. Dan kon je natuurlijk wel eens te laat zijn.”